Aflevering 23 religie

Aflevering 23 Religie

Alsmaar probeerde ik een plekje in de bloggen te vinden om iets over religie te schrijven. Toen we besloten om naar Albanië te gaan, dachten we dat we naar een moslimland gingen, en dat is ook zo. 70% van de Albanezen is moslim, 20% Orthodox katholiek, en 10% RK. Volgens de grondwet is de 4^de godsdienst de Bektashi. De meeste moslims wonen in het zuiden, RK in het noorden, Orthodox in het noordoosten en Bektashi is onduidelijk want niemand weet hoeveel dat er zijn en waar. (Er schijnen ook anderhalf mln. Bektashi in Turkije te leven). De geografische verdeling is het gevolg van de overheersing door de omliggende buurlanden: de Ottomanen; de Venetianen; de Grieken ;de Bulgaren en de Serven.

……er wordt goed gestofzuigd in de moskee

De communistische dictator  Hoxha heeft in navolging van de Chinezen in 1967 de culturele revolutie afgekondigd. Eén van de aspecten daarvan was de absolute uitroeiing van alle godsdiensten. En als Hoxha het woord absoluut in de mond nam, kan je ervan uitgaan, dat het absoluut was. Vrijwel alle moskeeën  werden met de grond gelijk gemaakt. De kerken werden gebruikt als sporthal of opslagplaats tot ze instorten.  In 1990 waren er geen 5% meer  over.  Uitzondering waren  een paar antieke kerken en moskeeën uit de 13^e ,14^e eeuw. Ooit had Hoxha antieke geschiedenis willen studeren, toen hij in Parijs was, maar helaas werd hij niet aangenomen. Jammer, misschien zou veel leed voorkomen zijn voor de Albanezen.

….zeer antieker icoon van aardsengel Michael

Tenminste één buitengewoon positief effect van Hoxha’s 40 jarige heerschappij is dat heden ten dage 75% van de Albaniërs seculier is. De meesten geloven  wel in vermoedelijk  wel een god, er schijnt zelfs sprake te zijn van een zekere herleving van de godsdiensten, maar dat doen ze dan voor zichzelf. Ze gaan niet naar de kerk of de moskee en ze raken niet slaags, zoals in andere Balkanlanden.   Dat zie je ook echt op straat. Minder hoofddoekjes dan in Amsterdam. Iedereen drinkt bier en vooral raki en wel de hele dag en overal is varkensvlees te krijgen.

Als je in de wereld rondkijkt is dat toch wel een positief feit dat op Hoxha’s conto geschreven moet worden.  De Albanezen die wij tegenkwamen laten zich erop voorstaan dat de verschillende godsdiensten vredig naast elkaar bestaan.  De moskee en de kerk staan aan het zelfde plein. Moslims zijn getrouwd met Christenen. We horen dat radicale moslimgroepen hier niet of vrijwel niet bestaan. Velen geloven wel in God, maar dat is een persoonlijker beleving.

Nou nog even iets over die raadselachtige Bektashi. Het Bektashisme ontstont in de 13^e eeuw, vooral onder de Janitzaren, de lijfwacht van de Otomaanse sultan. Het Bektashisme is een soort van “volksmoslim” geloof, waarin veel mystiek zit, en veel meer vrijheid dan bij de Moslims. Die strenge regels van de Moslims daar hebben de Bektashi de pest in. De Bektashi geloven in Mohammed en Ali, zijn neef,  zoals de Soennieten, maar ook in de 12 Imams, de heiligen van de Bektashi.  De “de echte moslims” beschouwen die heiligen als de 12 apostelen en vinden de Bektashi daarom afvalligen.

In 1826 vond de Sultan dat deze vorm van islam – in zijn ogen dus afvalligheid- te veel om zich heen greep en liet door zijn leger 30.000 Janitzaren vermoorden. De meeste Bektashi vluchtten vervolgens naar Albanië, waar ze hun hoofdkwartier vestigden.  Veel van hun heiligdommen, Tekes genaamd, zijn te vinden op bergtoppen en op zeer afgelegen plekken. Hun Tekes hebben geen minaret, maar wel 12 zuilen. Eén voor elke Imam, heilige van hun godsdienst.  In de Albanese constitutie van 1924 werd Bektashisme opgenomen als de vierde godsdienst. Het hoofd van de Bektashi is de Dervish. Op ons bezoekje aan de Wereld Teke in Tirana, kwamen we de Dervish tegen, maar helaas sprak hij geen woord van over de grens, behalve “Welcome”.

…..de wereldtempel (Teke) van de Bektashi..